Verhalen

Bastion Manenburg

Bastion Manenburg

Bastion Manenburg werd in de 16e eeuw gebouwd en maakte deel uit van de vernieuwing van de stadsverdediging in opdracht van keizer Karel V.

Bastion Zonnenburg

Bastion Zonnenburg

Keizer Karel V liet vier zeer moderne bastions bouwen om de stad nog beter te kunnen verdedigen. Het bastion is nog vrijwel compleet bewaard.

Bijlhouwerstoren en Sterrenburg

Bijlhouwerstoren en Sterrenburg

In de 13e eeuw werd de Bijlhouwerstoren gebouwd om de stad beter te kunnen verdedigen. In de 16e eeuw kwam daar bastion Sterrenburg bij.

Boerderij de Coehoorn

Boerderij de Coehoorn

Tijdens de sloop van de 20e-eeuwse boerderij de Coehoorn vonden archeologen de resten van een imposante 17e-eeuwse voorganger.

Bolwerk Lepelenburg

Bolwerk Lepelenburg

Lepelenburg werd eind 16e eeuw gebouwd als groot aarden bolwerk. In de 19e eeuw werd het als park opgenomen in het Zocherplantsoen.

Bruine beren en beverburchten

Bruine beren en beverburchten

Een oude rivierloop uit de bronstijd aan de Burgemeester Middelweerdbaan vertelt het verhaal over de oudste bewoning in Leidsche Rijn.

Buurtoren

Buurtoren

De bouw van de Buurtoren is rond 1370 begonnen. Lees hier meer over de toren van de Buurkerk.

Catharijneconvent

Catharijneconvent

Lees over de geschiedenis van het Catharijneconvent: van Agathakapel tot museum, nagebouwd in 3D.

Catharijnepoort

Catharijnepoort

De Catharijnepoort was de best verdedigbare stadspoort van Utrecht. Utrechters noemden hem ook wel de Hollandse poort.

Ceciliaklooster

Ceciliaklooster

Een beerkelder van het Ceciliaklooster vertelt ons meer over het leven van de nonnen en de luxe producten die er op het menu stonden.

De slokop van Sint-Marie

De slokop van Sint-Marie

Onder de Mariaplaats ligt nog een middeleeuws riool, de zogenoemde slokop van St. Marie. Via de loertoeter kun je een kijkje nemen in het riool.

De Utrechtse stadsverdediging

De Utrechtse stadsverdediging

In 1122 legden de Utrechters een stadsverdediging aan. Het was een enorm karwei dat door de eeuwen heen veel werk, tijd en geld zou vragen.

De Utrechtse werven

De Utrechtse werven

Onze werven zijn een uniek in de wereld. Een monumentaal erfgoed waar we trots op zijn. Lees hier hoe de werven en hun werfkelders zijn ontstaan.

De vier lunetten

De Vier Lunetten

De Vier Lunetten zijn de kleinste van de Utrechtse forten. Ze zijn gebouwd tussen 1822 en 1828.

Domplein

Domplein

De ontwikkeling van het Domplein van Romeins fort tot aan de Reformatie. Bekijk in 3D hoe het Domplein veranderde.

Domtoren

Domtoren

De Domtoren, het symbool van Utrecht én de trots van de stad. Met zijn 112 meter en 32 centimeter is de Dom de hoogste kerktoren van Nederland.

Dorp aan de rivier

Dorp aan de rivier

Archeologen vonden in Leidsche Rijn de resten van een nederzetting uit de vroege middeleeuwen. Bekijk de nederzetting in 3D.

Duitse bommenwerper

Duitse bommenwerper

Utrechtse archeologen onderzochten in 2010 een neergestorte Duitse bommenwerper. Lees was ze ontdekte over het vliegtuig.

Duitse Huis

Duitse Huis

Bekijk de ontwikkeling van het Duitse Huis aan de Springweg in 3D.

Eten in de vroege middeleeuwen

Eten in de vroege middeleeuwen

Archeologen ontdekten een grote nederzetting uit de vroege middeleeuwen langs de A2.

Fort aan de Klop

Fort aan de Klop

Fort aan de Klop ligt tegen de woonwijk Overvecht aan en is een van de weinige forten met een vrijstaand wachthuis.

Fort Blauwkapel

Fort Blauwkapel

In 1818 werd in Blauwkapel een bomvrije kazerne gebouwd. Het eeuwenoude dorpje werd opeens een militaire vesting.

Fort De Bilt

Fort De Bilt

Fort De Bilt werd gebouwd tussen 1816 en 1818. Het fort werd tussen 1875 en 1877 uitgebreid met een bomvrije kazerne.

Fort de Gagel

Fort de Gagel

Fort de Gagel werd in 1819 gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Geertetoren

Geertetoren

De Geertetoren is aan het einde van de 13e eeuw gebouwd. Lees hier over de toren van de Geertekerk en het oudste slingeruurwerk van Nederland.

Haardkuil uit de oude steentijd

Haardkuil uit de oude steentijd

13.000 jaar geleden leefden er al mensen in Utrecht. Een klein uitgedoofd vuurtje is daarvan het bewijs.

Herderplein in buurt Halve Maan

Herderplein in buurt Halve Maan

Het Herderplein is in 1955 aangelegd als centrale ontmoetingsplek van de buurt Halve Maan. Tegenwoordig is het een gemeentelijk monument.

Het Utrechtse Schip

Het Utrechtse Schip

De Utrecht 1 is misschien wel het bekendste Utrechtse schip. Lees meer over dit pronkstuk uit het Centraal Museum.

Hommelbos: een tuin van landgoed Welgelegen

Hommelbos: een tuin van landgoed Welgelegen

Het Hommelbos is een overblijfsel van een tuin die aan het eind van de 19e eeuw werd aangelegd op het landgoed Welgelegen.

Huizen van Zocher

Huizen van Zocher

Aan de Van Asch van Wijckskade staan nog steeds enkele woningen die in 1829 door Zocher zijn ontworpen als onderdeel van het plan voor de singel.

Jacobitoren

Jacobitoren

Het oudste deel van de Jacobitoren is gebouwd in de 13e eeuw. Lees hier meer over de toren, het carillon en het uurwerk van de toren van de Jacobikerk.

Janskerkhof

Janskerkhof

Het Janskerkhof is een van de oudste bewoonde plekken van Utrecht. Bekijk de transformatie van het Janskerkhof in 3D.

Kanunniken te paard?

Kanunniken te paard?

De boerderijen die nu nog langs de Hogeweide staan zijn rond 1900 gebouwd. Hun voorlopers zijn veel ouder.

Kerkje van Blauwkapel

Kerkje van Blauwkapel

Het kerkje Blauwkapel staat in het voormalige dorpje Blauwkapel. De kerk is vermoedelijk gebouwd aan het begin van de 16de eeuw.

Kikkers in Leidsche Rijn

Kikkers uit Leidsche Rijn

In Leidsche Rijn vonden archeologen een kuil met meer dan 100 kikkers erin. Hoe zijn de diertjes daar terechtgekomen?

Koetshuis Amelisweerd

Koetshuis Amelisweerd

Op landgoed Oud Amelisweerd staat naast het landhuis een bijbehorend koetshuis. Dat koetshuis is rond 1770 gebouwd.

Mariakerk

Mariakerk

De Mariakerk werd in de 11e eeuw gebouwd. De kerk was het middelpunt van het grondgebied van het kapittel.

Middeleeuws huis Steenweg

Middeleeuws huis Steenweg

Op Steenweg 34 staat een van de eerste bakstenen huizen van Utrecht.

Middeleeuwse stadsmuur

Middeleeuwse stadsmuur

In het Hieronymusplantsoen staat het enige restant van de laatmiddeleeuwse stadsmuur.

Het uitbreidingsplan van Moreelse: een plan dat er nooit kwam

Het uitbreidingsplan van Moreelse

In 1664 presenteerde burgemeester Hendrick Moreelse grootse plannen voor Utrecht. De oppervlakte van de stad zou verdubbelen en omgeven worden door een moderne stadsverdediging.

Staatsspoorwegen

Staatsspoorwegen

In 1844 werd de eerste spoorlijn van Utrecht aangelegd: de lijn van Amsterdam naar Arnhem.

Sterrenbos

Sterrenbos

Buiten de singel lag vanaf 1729 een wandelpark in de vorm van een ster: een sterrenbos. Later kwam er bebouwing, zoals een universiteitsgebouw en een hofje waar arme mensen konden wonen.

Van universiteit tot rechtbank

Van universiteit tot rechtbank

Aan het eind van de 19e eeuw kwamen er universiteitsgebouwen langs de Catharijnesingel. Het laboratorium werd in 2000 onderdeel van het nieuwe gebouw van de rechtbank.

Catharijnesingel

Catharijnesingel

De Catharijnesingel was tot het eind van de 19e eeuw een belangrijke vaarweg. Het was onderdeel van de 'Keulse vaart', de belangrijkste waterverbinding tussen Amsterdam en Keulen.

Academisch ziekenhuis

Academisch ziekenhuis

In 1872 kwam een universitair ziekenhuis aan de Catharijnesingel. Er kwamen steeds meer gebouwen bij. Inmiddels zijn die gesloopt of omgebouwd naar woningen.

Wonen in Hooch Boulandt

Wonen in Hooch Boulandt

In 1989 verhuisde het Academisch Ziekenhuis naar de Uithof. Op het voormalige ziekenhuisterrein aan de Catharijnesingel kwam een woonwijk.

Bombardementen op de spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog

Bombardementen op de spoorwegen

In 1944 en ‘45 voerden geallieerde vliegtuigen meerdere bombardementen uit op Utrecht. Vooral de spoorwegen waren het doelwit, omdat ze een grote rol speelden bij Duitse transporten van oorlogsmateriaal.

Natuur op de forten

Natuur op de forten

Op de forten van de Waterlinie komt bijzondere natuur voor. Er zijn veel dieren die beschutting zoeken op het terrein van de forten.

Nicolaïtoren

Nicolaïtoren

De romaanse Nicolaikerk heeft twee torens. De zuidelijke toren kreeg een bakstenen verhoging en een achthoekig torentje voor het carillon.

Nieuwe Hollandse Waterlinie

Nieuwe Hollandse Waterlinie

De gemeente is eigenaar van 8 forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De Utrechtse forten liggen ten oosten van de stad.

Onder het Domplein

Onder het Domplein

Onder het Domplein ligt 2000 jaar Utrechtse geschiedenis. Archeologisch onderzoek vertelt ons meer over dit bijzondere Unesco-werelderfgoed.

Oude tempel in Rijnvliet?

Een oude tempel in Rijnvliet?

Archeologen vonden in Rijnvliet mysterieuze overblijfselen uit de late ijzertijd. Was hier sprake van een tempel?

Paardenveld

Paardenveld

De naam het Paardenveld verwijst naar de paardenmarkt die er werd gehouden in de 16e eeuw. Tegenwoordig is het een park.

Paulusabdij

De Paulusabdij

De Paulusabdij was onderdeel van het Utrechtse kerkenkruis. Lees meer over dit verdwenen klooster.

Plompetoren

Plompetoren

De Plompetoren beveiligde eeuwenlang de ingang naar de Plompetorengracht. Het was een van de vier waterpoorten van de stad.

Rietveld-Schröderhuis

Rietveld-Schröderhuis

Het Rietveld Schröderhuis van de Utrechtse architect Gerrit Rietveld staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Rituele maaltijden

Rituele maaltijden

In het Strijkviertel vonden archeologen een oude riviergeul vol met opmerkelijke vondsten uit de 1e eeuw.

Robijnhof

Robijnhof

De beroemde Utrechtse architect Gerrit Rietveld ontwierp meerdere wooncomplexen voor de nieuwbouwwijk Hoograven.

Romeinse Limes

Romeinse Limes

De voormalige grens van het Romeinse Rijk door Nederland en een deel van Duitsland is sinds 2021 Unesco-werelderfgoed.

Romeinse vondsten De Meern

Romeinse vondsten De Meern

Archeologen ontdekten in 2019 zeldzame Romeinse vondsten in De Meern vlakbij het voormalige fort.

Romeinse wachttorens

Romeinse wachttorens

Bekijk hoe de Romeinse wachttorens eruitzagen die langs de grens van het Romeinse Rijk stonden. In Utrecht zijn meerdere wachttorens teruggevonden.

Rond het Nicolaaskerkhof

Rond het Nicolaaskerkhof

Al in de 11e eeuw woonden er mensen in het zuidelijke deel van de Utrechtse binnenstad. Lees meer over dit stukje geschiedenis.

Rondom de Janskerk

Rondom de Janskerk

In 1999 en 2000 vonden archeologen op het Janskerkhof maar liefst 75 graven. Lees meer over de geschiedenis rond de Janskerk.

Rondom de Nieuwe Kamp

Rondom de Nieuwe Kamp

De Nieuwe Kamp verandert vanaf de middeleeuwen vaak van karakter. Lees over de geschiedenis van de oostelijke binnenstad.

Rondom de Pieterskerk

Rondom de Pieterskerk

Van de Romeinen tot de late middeleeuwen. Lees wie er allemaal woonden rond de Pieterskerk.

Rondom de Plompetorengracht

Rondom de Plompetorengracht

Het gebied rond de Plompetorengracht en de Wittevrouwenstraat was lange tijd onbebouwd. Dankzij opgravingen in het gebied weten we meer.

Salvatorkerk

Salvatorkerk

De Salvatorkerk is een van de oudste kerken van Utrecht. Al rond 700 na Christus werd hij door de zendeling Willibrord gebouwd op het Domplein.

Schepen van de Waterstraat

Schepen van de Waterstraat

Archeologen vonden twee middeleeuwse schepen en een haven in de Waterstraat. Lees meer over deze waterrijke geschiedenis.

School Mecklenburglaan

School Mecklenburglaan

De school aan het begin van de Mecklenburglaan is in 1918 gebouwd door ir. S.F. Loeb. Loeb was in die tijd de architect van de gemeente Utrecht.

Smeetoren

Smeetoren

De vierkante Smeetoren uit de 12e eeuw is een van de oudste verdedigingstorens van Utrecht.

Stadhuis

Stadhuis

Het Stadhuis van Utrecht bestaat uit verschillende middeleeuwse huizen. Deze gebouwen zijn door de eeuwen heen meerdere malen verbouwd.

Stadsvrijheid van Utrecht

Stadsvrijheid van Utrecht

Het stadsrecht van 1122 gold niet alleen voor de burgers van de stad Utrecht, maar ook voor het omliggende buitengebied dat behoorde tot de stadsvrijheid.

Steenhouwersmerken op de Dom

Steenhouwersmerken op de Dom

Tijdens de restauratie van de Domtoren zijn aanwijzingen gevonden die de werklieden gebruikten bij de bouw.

Tivoli aan de Oudegracht

Tivoli aan de Oudegracht

Binnenkort komt er een hotel en kinderdagverblijf in de oude Tivoli aan de Oudegracht. Oorspronkelijk was het gebouw een klooster.

Tolsteegpoort

Tolsteegpoort

De ommuurde stad Utrecht had aan elke zijde een toegangspoort. De middeleeuwse dubbele Tolsteegpoort was verreweg het meest indrukwekkend.

Toren Het Paard

Toren Het Paard

In de 16e eeuw werd de stadsverdediging vernieuwd. In het noorden kwamen 7 geschutstorens.

Torenuurwerk Commiezenhuis

Torenuurwerk Commiezenhuis

In 1858 werd een zogenoemd commiezenhuis gebouwd. Dit was het kantoor van de tolambtenaren. Lees hier meer over het torenuurwerk.

Tuynhuis van Kasteel de Haar

Tuynhuis van Kasteel de Haar

In 2020 bleek dat het Tuynhuis van Kasteel de Haar ooit een vogelverblijf was.

Utrechts Psalter

Utrechts Psalter

Het Utrechts Psalter is een rijk geïllustreerd psalmboek uit de 9e eeuw. Het wordt bewaard in de Universiteitsbibliotheek Utrecht.

Villa Jongerius

Villa Jongerius

Het complex van de Villa Jongerius is een opvallende verschijning. Met 3D brengen we de ontwikkeling van het complex in beeld.

Vleutense zwaard

Vleutense zwaard

Dit middeleeuws zwaard kwam tevoorschijn bij het uitbaggeren van de Bijleveld in Vleuten.

Vrouwjuttenhof

Vrouwjuttenhof

Rond 1975 maakten de grote sloopplannen in de binnenstad plaats voor kleinschalige stadsvernieuwing zoals aan de Vrouwjuttenhof.

Weerdpoort

Weerdpoort

De Weerdpoort was de noordelijke toegang tot de stad en bestond uit een landpoort met ophaalbrug en een waterpoort.

Werk aan de werf

Werk aan de werf

Het onderhoud aan het wervengebied was altijd al een gedeelde verantwoordelijkheid van eigenaren en de stad.

Zoeken naar kasteel Vredenburg

Zoeken naar kasteel Vredenburg

Kasteel Vredenburg moest opstandige Utrechters onder de duim houden. Bekijk de bouw en sloop van het gehate kasteel.

Zwaard uit de Krommerijn

Zwaard uit de Krommerijn

Een schipper van een baggerboot ontdekte een oud stuk ijzer in de baggerprut. Het bleek een eeuwenoud zwaard.

Hulp en contact Erfgoed

Telefoon

14 030

E-mail

erfgoed@utrecht.nl