Het uitbreidingsplan van Moreelse: een plan dat er nooit kwam
In 1664 presenteerde burgemeester Hendrick Moreelse grootse plannen voor Utrecht. De oppervlakte van de stad zou verdubbelen en omgeven worden door een moderne stadsverdediging. Er zouden grote huizen komen langs statige grachten.
De stad was na de hervormingen binnen het christendom (reformatie) haar positie als kerkelijk centrum verloren. Tegelijkertijd ging de economische voorspoed van de Hollandse steden zoals Amsterdam grotendeels aan Utrecht voorbij. Moreelse wilde hier verandering in brengen met een groots plan voor het westelijk buitengebied van de stad.
Concurrentie met Amsterdam
De grote huizen en de statige grachten moesten Duitse handelaren naar Utrecht trekken. De huizen zouden mooier, groter en goedkoper worden dan in Amsterdam. De Catharijnesingel was de centrale ader dwars door Utrecht die Amsterdam via de Vecht, de Vaartsche Rijn en de Lek met de Duitse steden verbond.
Economische crisis
Uiteindelijk werden de plannen uitgesteld door economische tegenspoed. Het stadsbestuur vond het plan te duur en te groots. Inmiddels was men al begonnen met het aanleggen van enkele brede sloten als de basis voor de nieuwe grachten. Wat nu nog van de grootse plannen van Moreelse over is gebleven, is de ligging van de sporen, waar de Herengracht had moeten komen, een gedeelte van de huidige Kruisvaart, dat de naam Bloemgracht had gekregen en de loop van de Croeselaan: de Achtergracht.
De huishoudschool
In 1941 opende langs het spoor de Utrechtse Industrie en Huishoudschool. Architect H.F. Mertens vond zijn inspiratie voor het ontwerp in het voormalige ernaast gelegen stationspostkantoor uit 1938 van architect C. Crouwel. Het stationspostkantoor is gesloopt voor de bouw van het huidige NS-gebouw. In het moderne gebouw van Mertens speelde licht, lucht en ruimte een belangrijke rol. Dit zie je terug in de grote raampartijen en de binnentuin. Het overblijflokaal had een terras dat uitkeek op de vijver in de binnentuin. Tot 1982 was het gebouw in gebruik als huishoudschool. In 2009 is het verbouwd tot brede school met een basisschool, ROC en kinderopvang.
Dit verhaal is onderdeel van de Moreelseroute.