Haardkuil uit de oude steentijd

In 2015 vonden archeologen in het Utrecht Science Park bewijs dat de geschiedenis van Utrecht 8000 jaar ouder is dan tot dan toe gedacht werd. De ontdekking werd gedaan tijdens onderzoek voorafgaand aan de bouw van het Prinses Máxima Centrum.

Uit vooronderzoek was al gebleken dat in de zandige ondergrond op die plek sporen uit de prehistorie aanwezig zouden kunnen zijn. Maar toen tussen de vele honderden sporen ook een eenvoudige kuil met daarin kleine brokjes houtskool uit de oude steentijd gevonden werd, was dat ook voor de Utrechtse archeologen een grote verrassing.

Een vuurtje om voedsel te bereiden

De houtskool is afkomstig van een vuur dat 13.000 geleden in een haardkuil heeft gebrand om voedsel te bereiden of om op een koude avond een groep mensen te verwarmen. Het is het oudste teken van menselijke bewoning in Utrecht. Het is niet de eerste keer dat in Utrecht sporen uit de prehistorie tevoorschijn kwamen. Verspreid over de stad zijn eerder al vondsten ontdekt uit periodes vanaf 3.000 voor Christus tot het jaar 0. Maar niet eerder vonden archeologen zo’n oude vondst uit de oude steentijd.

Vruchtbare grond

Wat de opgraving bij het Prinses Máxima Centrum ook bijzonder maakt is dat daar op 1 plek resten zijn gevonden uit vrijwel alle prehistorische perioden. Het gebied aan de oostkant van Utrecht was blijkbaar vele duizenden jaren lang een aantrekkelijk gebied om te wonen. Dit heeft alles te maken met de ondergrond die bestaat uit dekzand dat tijdens de ijstijden door poolwinden is afgezet. In warmere tijden was dit de ideale voedingsbodem voor vegetatie met eetbare planten, noten en knollen. In de Rijn met haar kleine zijrivieren die in de buurt stroomden, zwom genoeg vis om te vangen. Verder waren de uitgestrekte wouden rijk aan wild en gevogelte om op te jagen. Deze manier van leven, waarbij 'jagers-verzamelaars' van plek naar plek trokken, werd in het neolithicum geleidelijk aan vervangen door een agrarische samenlevingsvorm. De mensen gingen toen op 1 plaats wonen in boerderijen een leefden van landbouw en veeteelt.