Villa Jongerius
Het complex van de Villa Jongerius is een opvallende verschijning. Met 3D brengen we de ontwikkeling van het complex in beeld.
De Utrechter Jan Jongerius was in eerste instantie hovenier, maar begon al snel in andere zaken te handelen. Zo verkocht hij benzine en werd hij in de jaren 20 Forddealer. Vanaf 1926 ontstonden daardoor steeds meer werkplaatsen rondom zijn hovenierswoning aan het Merwedekanaal.
Op de plek van de varkensstal (links) kwam in 1926 de eerste werkplaats met kantoor. Daarna volgden een verbouwing van de oude familiewoning en de bouw van enkele werkplaatsen links van de hovenierswoning. Deze reconstructie is van rond 1928-1930.
De zaken gingen zo goed dat de oude hovenierswoning rond 1936 bijna helemaal ingebouwd was door werkplaatsen en hallen. Rond die tijd zal Jan Jongerius plannen hebben gemaakt voor de bouw van een nieuw kantoor en een bijzondere villa. Allebei nog steeds te vinden aan de Kanaalweg.
In 1936 liet Jongerius een nieuw kantoorgebouw neerzetten in een voor die tijd zeer moderne en functionele stijl. Bijzondere details waren de grote luifel bij de ingang en de torentjes aan beide zijden. 2 jaar later was ook de opvallende villa een feit. Ook die was in een nieuwe architectuur gebouwd, gebaseerd op Amerikaanse voorbeelden. Dat was ook niet zo gek want Jongerius handelde vooral in Amerikaanse producten als Ford, Lincoln en Texaco.
Op deze afbeelding zie je het opvallende complex vanuit het zuidwesten. Vanaf deze hoek zijn de torentjes en de luifel van het kantoor goed te zien. Ook de mooie stroomlijn van de villa, met de ver naar voren stekende balkons met afgeronde hoeken, zie je goed.
De fabriek breidde flink uit tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers namen de grote hallen in 1942 in beslag. De Engelsen bombardeerden het bedrijf in november 1944. De fabriekshallen raakten daarbij zwaar beschadigd. Na de oorlog werd alles hersteld en volgden nieuwe uitbreidingen. Hoewel er eerst veel werk was, ging Jongerius in 1955 toch failliet. De villa en het bijbehorende kantoorgebouw zijn sinds enkele jaren weer in ere hersteld.
Wie meer wil weten over Jongerius en de bijzondere gebouwen kan verder lezen in het boek 't Komt in orde. Het ware verhaal achter villa Jongerius door Bettina van Santen.