Late middeleeuwen (1122‑1528)
Utrecht krijgt stadsrecht en groeit uit tot het grootste religieuze, culturele en economische centrum van Nederland. De bewoners bouwen een stadsmuur met hoge verdedigingstorens en indrukwekkende toegangspoorten. De Oudegracht wordt aangelegd en verandert al snel in een 2 kilometer lange haven dwars door de stad. Ook de huidige gotische Domkerk en de Domtoren komen uit deze periode.
Verhalen uit de late middeleeuwen (1122 – 1528)
Tivoli aan de Oudegracht
Binnenkort komt er een hotel en kinderdagverblijf in de oude Tivoli aan de Oudegracht. Oorspronkelijk was het gebouw een klooster.
Steenhouwersmerken op de Dom
Tijdens de restauratie van de Domtoren zijn aanwijzingen gevonden die de werklieden gebruikten bij de bouw.
Werk aan de werf
Het onderhoud aan het wervengebied was altijd al een gedeelde verantwoordelijkheid van eigenaren en de stad.
Vleutense zwaard
Dit middeleeuws zwaard kwam tevoorschijn bij het uitbaggeren van de Bijleveld in Vleuten.
Stadhuis
Het Stadhuis van Utrecht bestaat uit verschillende middeleeuwse huizen. Deze gebouwen zijn door de eeuwen heen meerdere malen verbouwd.
Rondom de Pieterskerk
Van de Romeinen tot de late middeleeuwen. Lees wie er allemaal woonden rond de Pieterskerk.
Middeleeuws huis Steenweg
Op Steenweg 34 staat een van de eerste bakstenen huizen van Utrecht.
De Paulusabdij
De Paulusabdij was onderdeel van het Utrechtse kerkenkruis. Lees meer over dit verdwenen klooster.
Rondom de Nieuwe Kamp
De Nieuwe Kamp verandert vanaf de middeleeuwen vaak van karakter. Lees over de geschiedenis van de oostelijke binnenstad.
Onder het Domplein
Onder het Domplein ligt 2000 jaar Utrechtse geschiedenis. Archeologisch onderzoek vertelt ons meer over dit bijzondere Unesco-werelderfgoed.
Plompetoren
De Plompetoren beveiligde eeuwenlang de ingang naar de Plompetorengracht. Het was een van de vier waterpoorten van de stad.
Mariakerk
De Mariakerk werd in de 11e eeuw gebouwd. De kerk was het middelpunt van het grondgebied van het kapittel.
Rondom de Janskerk
In 1999 en 2000 vonden archeologen op het Janskerkhof maar liefst 75 graven. Lees meer over de geschiedenis rond de Janskerk.
Rond het Nicolaaskerkhof
Al in de 11e eeuw woonden er mensen in het zuidelijke deel van de Utrechtse binnenstad. Lees meer over dit stukje geschiedenis.
Middeleeuwse stadsmuur
In het Hieronymusplantsoen staat het enige restant van de laatmiddeleeuwse stadsmuur.
Paardenveld
De naam het Paardenveld verwijst naar de paardenmarkt die er werd gehouden in de 16e eeuw. Tegenwoordig is het een park.
Salvatorkerk
De Salvatorkerk is een van de oudste kerken van Utrecht. Al rond 700 na Christus werd hij door de zendeling Willibrord gebouwd op het Domplein.
Janskerkhof
Het Janskerkhof is een van de oudste bewoonde plekken van Utrecht. Bekijk de transformatie van het Janskerkhof in 3D.
De Utrechtse stadsverdediging
In 1122 legden de Utrechters een stadsverdediging aan. Het was een enorm karwei dat door de eeuwen heen veel werk, tijd en geld zou vragen.
Catharijnepoort
De Catharijnepoort was de best verdedigbare stadspoort van Utrecht. Utrechters noemden hem ook wel de Hollandse poort.
Duitse Huis
Bekijk de ontwikkeling van het Duitse Huis aan de Springweg in 3D.
Domtoren
De Domtoren, het symbool van Utrecht én de trots van de stad. Met zijn 112 meter en 32 centimeter is de Dom de hoogste kerktoren van Nederland.
Bijlhouwerstoren en Sterrenburg
In de 13e eeuw werd de Bijlhouwerstoren gebouwd om de stad beter te kunnen verdedigen. In de 16e eeuw kwam daar bastion Sterrenburg bij.
Domplein
De ontwikkeling van het Domplein van Romeins fort tot aan de Reformatie. Bekijk in 3D hoe het Domplein veranderde.
Kanunniken te paard?
De boerderijen die nu nog langs de Hogeweide staan zijn rond 1900 gebouwd. Hun voorlopers zijn veel ouder.
De Utrechtse werven
Onze werven zijn een uniek in de wereld. Een monumentaal erfgoed waar we trots op zijn. Lees hier hoe de werven en hun werfkelders zijn ontstaan.
Catharijneconvent
Lees over de geschiedenis van het Catharijneconvent: van Agathakapel tot museum, nagebouwd in 3D.
Ceciliaklooster
Een beerkelder van het Ceciliaklooster vertelt ons meer over het leven van de nonnen en de luxe producten die er op het menu stonden.
De slokop van Sint-Marie
Onder de Mariaplaats ligt nog een middeleeuws riool, de zogenoemde slokop van St. Marie. Via de loertoeter kun je een kijkje nemen in het riool.
Stadsvrijheid van Utrecht
Het stadsrecht van 1122 gold niet alleen voor de burgers van de stad Utrecht, maar ook voor het omliggende buitengebied dat behoorde tot de stadsvrijheid.
Nicolaïtoren
De romaanse Nicolaikerk heeft twee torens. De zuidelijke toren kreeg een bakstenen verhoging en een achthoekig torentje voor het carillon.
Jacobitoren
Het oudste deel van de Jacobitoren is gebouwd in de 13e eeuw. Lees hier meer over de toren, het carillon en het uurwerk van de toren van de Jacobikerk.
Geertetoren
De Geertetoren is aan het einde van de 13e eeuw gebouwd. Lees hier over de toren van de Geertekerk en het oudste slingeruurwerk van Nederland.
Buurtoren
De bouw van de Buurtoren is rond 1370 begonnen. Lees hier meer over de toren van de Buurkerk.
Smeetoren
De vierkante Smeetoren uit de 12e eeuw is een van de oudste verdedigingstorens van Utrecht.
Tolsteegpoort
De ommuurde stad Utrecht had aan elke zijde een toegangspoort. De middeleeuwse dubbele Tolsteegpoort was verreweg het meest indrukwekkend.
Weerdpoort
De Weerdpoort was de noordelijke toegang tot de stad en bestond uit een landpoort met ophaalbrug en een waterpoort.
Rondom de Plompetorengracht
Het gebied rond de Plompetorengracht en de Wittevrouwenstraat was lange tijd onbebouwd. Dankzij opgravingen in het gebied weten we meer.
Singelroute
In 2020 ging de Utrechtse singel weer open. Een wandelroute vertelt het complete verhaal van de singel van stadsverdediging tot park.