Archeologisch rapport: Twee schepen en een kade uit de vroege middeleeuwen

Auteur
Robert Hoegen
ISBN
978-94-92694-51-5
Pagina's
204

Archeologen van de gemeente Utrecht hebben in 2009 en 2010 een kade of steiger uit de achtste eeuw en twee scheepswrakken uit de achtste en tiende eeuw ontdekt in het Maximapark in Leidsche Rijn. Het archeologisch onderzoek vond plaats voorafgaand aan het graven van de Vikingrijn en de aanleg van wandel- en fietspad Het Lint. De restanten van de kade zijn samen met diverse vondsten opgegraven. De beide schepen konden na onderzoek in de bodem bewaard blijven.

Een kade of steiger

De kade of steigerconstructie bestond uit zeven zware palen, die tot diep in de onderliggende beddingafzettingen waren geheid. Eerder in 2009 werden tijdens de aanleg van de Vikingrijn ter hoogte van de Europaweg al twintig losse eikenhouten palen aangetroffen die ook bij deze kade hebben gehoord. Daarnaast werden er drie scheepsspanten gevonden, waaronder een halffabricaat, die er op wijzen dat er schepen gebouwd of onderhouden werden. Hoewel daar geen sporen van zijn aangetroffen, moet er gezien de grote hoeveelheid vondstmateriaal een vroegmiddeleeuwse nederzetting in de directe omgeving gelegen hebben. Rond 700 na Christus moet de nederzetting (deels) door een overstroming zijn weggespoeld, waarbij de nederzettingsresten op de bodem van de Rijn zijn beland. Het terrein bleef echter wel bewoond, want rond 730 is de rij zware palen in de bedding geheid.

Twee schepen

Bij de kade of steiger werd eveneens een scheepswrak gevonden: De Vleuten 1. Het eikenhouten schip is veertien tot vijftien meter lang en het dateert van 730-740. Het schip kon na het onderzoek worden afgedekt en is in de bodem bewaard. Bij een ander deel van de Vikingrijn werd een tweede scheepswrak aangetroffen, dat De Vleuten 2 werd gedoopt. Het gaat om een zeer goed gecon­serveerde aak (platbodemschip) uit de tiende eeuw van 2,5 meter breed. De lengte is niet bekend, maar bedraagt waarschijnlijk niet meer dan twintig meter. Rond het schip zijn geen vondsten aangetroffen. Ook zijn er geen sporen van bewoning bekend in de directe omgeving. Vermoedelijk is het schip midden in de Oude Rijn vergaan. Ook dit schip kon na afloop van het onderzoek in de bodem bewaard blijven.

Bewoning langs de oever van de Oude Rijn

De resultaten van het onderzoek sluiten goed aan op het bestaande beeld van de vroege middeleeuwen in Utrecht. De bewoning concentreerde zich langs de oevers van de Oude Rijn. Langs deze rivier lag een keten van nederzet­tingen, waarvan sommige van een aanzienlijke omvang. De Oude Rijn was in de vroege middeleeuwen een belangrijke route voor de handel en in de dorpen op de oever maakten ambachtslieden velerlei producten voor de handel. Ook de scheepswrakken en kadewerken getuigen van het belang van de handel over de Oude Rijn.

83: Basisrapportage Twee schepen en een kade uit de vroege middeleeuwen (pdf 16,2 MB)

Hulp en contact Erfgoed

Telefoon

14 030

E-mail

erfgoed@utrecht.nl