Archeologisch rapport: IJzertijdbewoning en de limesweg in Kanaleneiland
- Titel
- IJzertijdbewoning en de limesweg in Kanaleneiland. Archeologisch onderzoek aan de Beneluxlaan en Amerikalaan (Utrecht)
- Auteur
- L. Dielemans en J. S. van der Kamp
- Uitgave
- Basisrapportage archeologie 74
140 pagina's - ISBN
- 97-890-73448-50-6
Samenvatting
Uit archeologisch booronderzoek in 2007-2008 bleek dat het tracé van de Romeinse limesweg het braakliggende perceel doorkruiste waar tot voor kort de scholengemeenschap Niels Stensen College had gestaan. In een daaropvolgend proefsleuvenonderzoek kwamen er nog meer sporen van de weg aan het licht, waarop werd besloten tot een definitieve opgraving, die in 2009 is uitgevoerd.
Het onderzoeksterrein bleek van noordwest naar zuidoost te worden doorsneden door een grote restgeul. De eerste menselijke activiteit op het terrein gaat terug tot in de midden IJzertijd of het begin van de late IJzertijd, zo bleek uit de vondst van een fuik uit 420-200 voor Chr. Pas kort voor het begin van de jaartelling is er sprake van bewoning. In het eerste decennium na Chr. zijn er 2 of 3 brugconstructies gebouwd. De gebruikte gereedschappen en houtbewerkingstechnieken laten zien dat er nauwe contacten waren tussen de inheemse bewoners en het Romeinse leger. In de eerste helft van de eerste eeuw wordt de nederzetting weer verlaten.
Op de noordoostelijke oever van de restgeul werden 4 parallelle greppels aangetroffen, die verband hielden met de oudste limesweg uit de late eerste eeuw na Chr. Het weglichaam zelf, waarvan geen spoor werd waargenomen, bevond zich vermoedelijk net ten noordoosten hiervan of lag tussen de greppels in. Voor een onderhoudsbeurt van deze weg - waarschijnlijk rond 100 na Chr. - zijn kleine basaltblokken gebruikt, mogelijk als onderdeel van de wegverharding. In het eerste kwart van de tweede eeuw heeft de restgeul veel water gevoerd, waarna een laag grof zand en grind achterbleef. Honderden hoefindrukken van vermoedelijk schapen, geiten, koeien en paarden laten zien dat er daarover vee heeft gelopen. Kort daarop moet een nieuwe weg zijn aangelegd, waarvan op basis van een 14C-datering mag worden verondersteld dat dat gebeurde tijdens de grote onderhoudscampagne in de jaren 124/125 na Chr.
De eerstvolgende menselijke activiteit vond plaats in de 122e of 13e eeuw, maar pas met de bouw van Kanaleneiland in 1957 was er voor het eerst sinds zo'n 2.000 jaar weer sprake van bewoning.
Rapport bekijken
Basisrapportage 74: IJzertijd en limesweg in Kanaleneiland (pdf, 12,8 MB)