Archeologisch rapport: De Blekersgracht

Samenvatting

In het voorjaar van 2017 is door archeologen van de afdeling Erfgoed van de gemeente Utrecht een archeologisch onderzoek uitgevoerd bij de aanleg van nieuwe warmteleidingen onder de Croeselaan.

Op de kaart van Jacob van Deventer uit 1557 zijn meerdere kleine nederzettingen in de nabijheid van het plangebied afgebeeld. Het plangebied bevindt zich daarnaast binnen de ambitieuze stadsuitbreidingplannen van Hendrick Moreelse uit 1664. De Blekers- of (Derde) Moesgracht, 1 van de grachten van dit plan, ligt onder de Croeselaan. Deze watergang is tussen 1927 en 1931 gedempt, waarna de Croeselaan, die oorspronkelijk ten westen van de gracht lag, verbreed kon worden. Het uitgraven van het nieuwe leidingtracé bood bovendien de mogelijkheid om de bodemopbouw in het gebied te bestuderen.

Tijdens het onderzoek is gebleken dat de gracht bij de demping in 1927-1931 zo grondig is uitgebaggerd dat alle oorspronkelijke vullingslagen verdwenen zijn. Ook is er nog tijdens de demping een riool aangelegd op de plaats van de voormalige gracht, dat al voor 2017 deels weer verwijderd was. Door deze werkzaamheden is het bodemarchief verstoord geraakt en is elk spoor van de voormalige Moesgracht in het onderzoeksgebied verdwenen. Bovendien is voorafgaand aan de herinrichting van het gebied eind jaren 20, toen de markthallen gebouwd werden, het plangebied opgehoogd, waardoor de oudere lagen nu dieper onder het maaiveld liggen.

Bij het onderzoek zijn slechts sporen uit de late negentiende en/of vroege twintigste eeuw aangetroffen. 4 dikke houten palen waren onderdeel van een ophaalbrug die tot aan de demping van dit deel van de Blekersgracht in 1928 dienst heeft gedaan. Ook zijn er in het dempingszand planken van de houten beschoeiing van de gracht aangetroffen.

Rapport bekijken

Basisrapportage Archeologie 143 De Blekersgracht (pdf, 6,5 MB)