Oude tempel in Rijnvliet?
Al in de prehistorie woonden er mensen op de plek van het huidige Utrecht. Archeologen vinden daarvan regelmatig overblijfselen. In 2010 vonden zij in Rijnvliet vlak naast de Strijkviertelplas restanten uit de late ijzertijd (250-12 voor Christus). Maar er was daar wel iets geks aan de hand.
De archeologen vonden een grote langwerpige kuil die helemaal met aardewerkscherven was bekleed. Daarvoor zijn meer dan 100 kapotte potten nodig geweest! In de kuil lagen ook resten van houtskool, fragmenten van maalstenen, verbrande graankorrels, verbrande dierlijke botten en twee kralen. Het lijkt erop dat er tientallen jaren regelmatig een vuur brandde, waarna de kuil steeds weer werd schoongeveegd.
Een houten schaal
Rondom de kuil stonden grote palen, die mogelijk van een gebouw zijn geweest. Maar de vorm van de plattegrond was wat klein voor een woonstalhuis, dat is een boerderij uit die tijd. Vlakbij de kuil lag ook een houten schaal, die bewust kapot was gemaakt. Was dat misschien een offer? En wijst de met scherven beklede kuil misschien ook naar rituelen? Stond hier een tempel in de late ijzertijd?
Om een beter beeld te krijgen, maakten verschillenden specialisten samen met een 3D-modelleur een 3D-reconstructie. De volgende 4 mogelijkheden waren het resultaat:
Een cultusplaats. In deze reconstructie zie je alleen de palen die ook daadwerkelijk zijn aangetroffen. Mogelijk dienden de palen alleen om de centrale kuil te benadrukken en waren er geen wanden en daken. De manier waarop de palen zijn neergezet, kan symbolisch een woonstalhuis hebben weergegeven. In de afbeelding is de zonsopkomst weergegeven zoals op de ochtend van de winterwende (de kortste dag) op 21 december.
Woonhuis met opslagzolder. Een drieschepig woonhuis met opslagzolder aan de westzijde. Voor deze reconstructie zijn twee hoekpalen, wandpalen en twee middenstaanders toegevoegd.
Woonhuis met opslagzolder. Een drieschepig woonhuis met opslagzolder aan de westzijde. Voor deze reconstructie zijn twee hoekpalen, wandpalen en twee middenstaanders toegevoegd. (Reconstructie door bouwhistoricus Bart Klück en Daan Claessen.)
Huis of schuur met opslagruimte. Dit gebouw is uitgevoerd met een vrij lichte sporenkap. Het dak heeft geen nokbalk, maar wordt gedragen door een omgaande constructie.