Archeologisch rapport: Een Romeins crematiegraf en (post)middeleeuwse bewoning in Leidsche Rijn

Titel
Een Romeins crematiegraf en (post) middeleeuwse bewoning in Leidsche Rijn (Utrecht). Opgraving Rijnvliet-Noord Gemaal
Auteur
Arjan den Braven
Uitgave
Basisrapportage archeologie 155
168 pagina's
ISBN
978-94-92694-39-3

Samenvatting

Archeologen van de gemeente Utrecht hebben in 2017 een opgraving uitgevoerd aan de Rijksstraatweg in Leidsche Rijn. Aanleiding voor het onderzoek waren de geplande werk­zaamheden voor de bouw van een gemaal, het graven van een waterpartij en de aanleg van een voet-/fietspad. In dit rapport worden tevens de resultaten behandeld van een proefsleuvenonder­zoek dat in 2010 is uitgevoerd op deze locatie.

Het onderzoeksgebied ligt op de zuidrand van de stroom­gordel van de Oude Rijn. Uit de midden-Romeinse tijd is een restant van een crematiegraf gevonden dat dateert tussen 70 en 225 na Chr.

Een deel van de crematieresten lijkt in een urn te zijn verpakt en in een hoek van de grafkuil geplaatst. Een bronzen munt, een varkenskies en 1 of meerdere gladwandige kruiken zijn vermoedelijk samen met de overledene mee verbrand op de brandstapel.

Uit de volle middeleeuwen zijn diverse greppels opgegraven, waaronder greppels die in verband stonden met grote en diep ingegraven kuilen. Onderin deze kuilen bevond zich een laag plantaardig mate­riaal. Waarschijnlijk hebben de kuilen gediend voor het roten van vlas. Een aantal greppels wordt in de loop van de tweede helft van de twaalfde eeuw deels dichtgegooid met nederzettingsafval. Ook diverse bijgebouwen doen vermoeden dat er in de directe omgeving bewoning heeft plaatsgevonden.

Ook in de late middeleeuwen is het onderzoeksgebied in gebruik als boerenerf, zo blijkt uit een grote vijfpalige roedenberg met enkele ingegraven muizenpotten. De roodbakkende potten lijken te zijn gemaakt in het buitengerecht Hogelanden, direct ten noorden van de Utrechtse binnenstad. De potten benadrukken de nauwe (economische) band tussen stad en platteland.

Ten slotte zijn de bakstenen resten van een zeventiende-eeuwse boerderij aangetroffen. Dit woonstalhuis heeft hier tot kort voor het midden van de negentiende eeuw gestaan. Vanaf de late zeventiende eeuw kennen we dankzij geschreven bronnen en pre-kadastrale kaarten ook de namen van diverse eigenaars en pachters van de boerderij en de bijbehorende landgoederen. In combinatie met de archeolo­gische gegevens geven zij een goed beeld van de lokale bewoningsgeschiedenis.

Rapport bekijken

155: Een Romeins crematiegraf en (post)middeleeuwse bewoning in Leidsche Rijn (pdf 13,7 MB)

Hulp en contact Erfgoed

Telefoon

14 030

E-mail

erfgoed@utrecht.nl